05088 up 05090

manual

05089

note: PAPER 5 91

note: gaGguli


05089001 vaizamMpAyana uvAca

05089001a pRthAm Amantrya govindaH kRtvA cApi pradakSiNam

05089001c duryodhanagRhaM zaurir abhyagacchad arinMdamaH


05089002a lakSmyA paramayA yuktamM puranMdaragRhopamam

05089002c tasya kakSyA vyatikramya tisro dvAsHsthair avAritaH


05089003a tato 'bhraghanasaGMkAzaGM girikUTam ivocchritam

05089003c zriyA jvalantamM prAsAdam Aruroha mahAyazAH


05089004a tatra rAjasahasraiz ca kurubhiz cAbhisaMvRtam

05089004c dhArtarASTramM mahAbAhunM dadarzAsInam Asane


05089005a duzHzAsanaJM ca karNaJM ca zakuniJM cApi saubalam

05089005c duryodhanasamIpe tAn AsanasthAn dadarza saH


05089006a abhyAgacchati dAzArhe dhArtarASTro mahAyazAH

05089006c udatiSThat sahAmAtyaH pUjayan madhusUdanam


05089007a sametya dhArtarASTreNa sahAmAtyena kezavaH

05089007c rAjabhis tatra vArSNeyasH samAgacchad yathAvayaH


05089008a tatra jAmbUnadamayamM paryaGkaM supariSkRtam

05089008c vividhAstaraNAstIrNam abhyupAvizad acyutaH


05089009a tasmin gAmM madhuparkaJM ca upahRtya janArdane

05089009c nivedayAmAsa tadA gRhAn rAjyaJM ca kauravaH


05089010a tatra govindam AsInamM prasannAdityavarcasam

05089010c upAsAJMcakrire sarve kuravo rAjabhisH saha


05089011a tato duryodhano rAjA vArSNeyaJM jayatAM varam

05089011c nyamantrayad bhojanena nAbhyanandac ca kezavaH


05089012a tato duryodhanaH kRSNam abravId rAjasaMsadi

05089012c mRdupUrvaM zaThodarkaGM karNam AbhASya kauravaH


05089013a kasmAd annAni pAnAni vAsAMsi zayanAni ca

05089013c tvadartham upanItAni nAgrahIs tvaJM janArdana


05089014a ubhayoz cAdadasH sAhyam ubhayoz ca hite rataH

05089014c samMbandhI dayitaz cAsi dhRtarASTrasya mAdhava


05089015a tvaM hi govinda dharmArthau vettha tattvena sarvazaH

05089015c tatra kAraNam icchAmi zrotuJM cakragadAdhara


05089016a sa evam ukto govindaH pratyuvAca mahAmanAH

05089016c oghameghasvanaH kAle pragRhya vipulaM bhujam


05089017a anambUkRtam agrastam anirastam asaGMkulam

05089017c rAjIvanetro rAjAnaM hetumad vAkyam uttamam


05089018a kRtArthA bhuJjate dUtAH pUjAM gRhNanti caiva hi

05089018c kRtArthamM mAM sahAmAtyas tvam arciSyasi bhArata

note: ganguli reads sahAmAtyam here, file has sahamatya, paper has .. ?


05089019a evam uktaH pratyuvAca dhArtarASTro janArdanam

05089019c na yuktamM bhavatAsmAsu pratipattum asAmMpratam


05089020a kRtArthaJM cAkRtArthaJM ca tvAM vayamM madhusUdana

05089020c yatAmahe pUjayituGM govinda na ca zaknumaH


05089021a na ca tat kAraNaM vidmo yasmin no madhusUdana

05089021c pUjAGM kRtAmM prIyamANair nAmaMsthAH puruSottama


05089022a vairanM no nAsti bhavatA govinda na ca vigrahaH

05089022c sa bhavAn prasamIkSyaitan nedRzaM vaktum arhati


05089023a evam uktaH pratyuvAca dhArtarASTraM janArdanaH

05089023c abhivIkSya sahAmAtyanM dAzArhaH prahasann iva


05089024a nAhaGM kAmAn na saMrambhAn na dveSAn nArthakAraNAt

05089024c na hetuvAdAl lobhAd vA dharmaJM jahyAGM kathaJM cana


05089025a samMprItibhojyAny annAni ApadbhojyAni vA punaH

05089025c na ca samMprIyase rAjan na cApy ApadgatA vayam


05089026a akasmAd dviSase rAjaJ janmaprabhRti pANDavAn

05089026c priyAnuvartino bhrAtRRn sarvaisH samuditAn guNaiH

note: paper has dveSTi vai for dviSase. That is strange enough for nIlakaNTha to explain that the doer is bhavAn.


05089027a akasmAc caiva pArthAnAnM dveSaNanM nopapadyate

05089027c dharme sthitAH pANDaveyAH kas tAn kiM vaktum arhati


05089028a yas tAn dveSTi sa mAnM dveSTi yas tAn anu sa mAm anu

05089028c aikAtmyamM mAGM gataM viddhi pANDavair dharmacAribhiH


05089029a kAmakrodhAnuvartI hi yo mohAd virurutsate

05089029c guNavantaJM ca yo dveSTi tam AhuH puruSAdhamam


05089030a yaH kalyANaguNAJ jJAtIn mohAl lobhAd didRkSate

05089030c so 'jitAtmAjitakrodho na ciranM tiSThati zriyam


05089031a atha yo guNasamMpannAn hRdayasyApriyAn api

05089031c priyeNa kurute vazyAMz ciraM yazasi tiSThati


05089032a sarvam etad abhoktavyam annanM duSTAbhisaMhitam

05089032c kSattur ekasya bhoktavyam iti me dhIyate matiH


05089033a evam uktvA mahAbAhur duryodhanam amarSaNam

05089033c nizcakrAma tatazH zubhrAd dhArtarASTranivezanAt


05089034a niryAya ca mahAbAhur vAsudevo mahAmanAH

05089034c nivezAya yayau vezma vidurasya mahAtmanaH


05089035a tam abhyagacchad droNaz ca kRpo bhISmo 'tha bAhlikaH

05089035c kuravaz ca mahAbAhuM vidurasya gRhe sthitam


05089036a te 'bhigamyAbruvaMs tatra kuravo madhusUdanam

05089036c nivedayAmo vArSNeya saratnAMs te gRhAn vayam


05089037a tAn uvAca mahAtejAH kauravAn madhusUdanaH

05089037c sarve bhavanto gacchantu sarvA me 'pacitiH kRtA


05089038a yAteSu kuruSu kSattA dAzArham aparAjitam

05089038c abhyarcayAmAsa tadA sarvakAmaiH prayatnavAn


05089039a tataH kSattAnnapAnAni zucIni guNavanti ca

05089039c upAharad anekAni kezavAya mahAtmane


05089040a tair tarpayitvA prathamamM brAhmaNAn madhusUdanaH

05089040c vedavidbhyo dadau kRSNaH paramadraviNAny api


05089041a tato 'nuyAyibhisH sArdhamM marudbhir iva vAsavaH

05089041c vidurAnnAni bubhuje zucIni guNavanti ca


05088 up 05090