06114 up 06116

manual

06115

note: gaGguli

note: PAPER 06120


06115001 dhRtarASTra uvAca

06115001a katham AsaMs tadA yodhA hInA bhISmeNa saJMjaya

06115001c balinA devakalpena gurvarthe brahmacAriNA


06115002a tadaiva nihatAn manye kurUn anyAMz ca pArthivAn

06115002c na prAharad yadA bhISmo ghRNitvAd drupadAtmaje


06115003a tato duHkhataraM manye kim anyat prabhaviSyati

06115003c yad adya pitaraM zrutvA nihatamM mama durmateH


06115004a azmasAramayanM nUnaM hRdayamM mama saJMjaya

06115004c zrutvA vinihatamM bhISmaM zatadhA yan na dIryate


06115005a punaH punar na mRSyAmi hataM devavrataM raNe

06115005c na hato jAmadagnyena divyair astraisH sma yaH purA

06115005e sa hato draupadeyena pAJcAlena zikhaNDinA


06115006a yad adya nihatenAjau bhISmeNa jayam icchatA

06115006c ceSTitanM narasiMhena tan me kathaya saJMjaya


06115007 saJMjaya uvAca

06115007a sAyAhne nyapatad bhUmau dhArtarASTrAn viSAdayan

06115007c pAJcAlAnAnM dadad dharSaGM kuruvRddhaH pitAmahaH


06115008a sa zete zaratalpastho medinIm aspRzaMs tadA

06115008c bhISmo rathAt prapatitaH pracyuto dharaNItale


06115009a hA heti tumulazH zabdo bhUtAnAM samapadyata

06115009c sImAvRkSe nipatite kurUNAM samitikSaye


06115010a ubhayosH senayo rAjan kSatriyAn bhayam Avizat

06115010c bhISmaM zAnMtanavanM dRSTvA vizIrNakavacadhvajam

06115010e kuravaH paryavartanta pANDavAz ca vizAM pate


06115011a khanM tamovRtam AsIc ca nAsId bhAnumataH prabhA

06115011c rarAsa pRthivI caiva bhISme zAnMtanave hate


06115012a ayamM brahmavidAM zreSTho ayamM brahmavidAGM gatiH

note: zreSThas "best", halfsandhi

06115012c ity abhASanta bhUtAni zayAnamM bharatarSabham


06115013a ayamM pitaram AjJAya kAmArtaM zanMtanumM purA

06115013c Urdhvaretasam AtmAnaJM cakAra puruSarSabhaH


06115014a iti sma zaratalpasthamM bharatAnAm amadhyamam

06115014c RSayaH paryadhAvanta sahitAH siddhacAraNaiH


06115015a hate zAnMtanave bhISme bharatAnAmM pitAmahe

06115015c na kiJM cit pratyapadyanta putrAs tava ca bhArata


06115016a vivarNavadanAz cAsan gatazrIkAz ca bhArata

06115016c atiSThan vrIDitAz caiva hriyA yuktA hy adhomukhAH


06115017a pANDavAz ca jayaM labdhvA saGMgrAmazirasi sthitAH

06115017c sarve dadhmur mahAzaGkhAn hemajAlapariSkRtAn


06115018a bhRzanM tUryaninAdeSu vAdyamAneSu cAnagha

06115018c apazyAma raNe rAjan bhImasenamM mahAbalam

06115018e AkrIDamAnaGM kaunteyaM harSeNa mahatA yutam


06115019a nihatya samare zatrUn mahAbalasamanvitAn

06115019c samMmohaz cApi tumulaH kurUNAm abhavat tadA


06115020a karNaduryodhanau cApi nizHzvasetAmM muhur muhuH

note: nizzvasetAm for nirazvasetAm

06115020c tathA nipatite bhISme kauravANAnM dhuranMdhare

06115020e hAhAkAram abhUt sarvanM nirmaryAdam avartata


06115021a dRSTvA ca patitamM bhISmamM putro duzHzAsanas tava

06115021c uttamaJM javam AsthAya droNAnIkaM samAdravat


06115022a bhrAtrA prasthApito vIrasH svenAnIkena daMzitaH

06115022c prayayau puruSavyAghrasH svasainyam abhicodayan


06115023a tam AyAntam abhiprekSya kuravaH paryavArayan

06115023c duzHzAsanamM mahArAja kim ayaM vakSyatIti vai


06115024a tato droNAya nihatamM bhISmam AcaSTa kauravaH

06115024c droNas tad apriyaM zrutvA sahasA nyapatad rathAt


06115025a sa saJMjJAm upalabhyAtha bhAradvAjaH pratApavAn

06115025c nivArayAmAsa tadA svAny anIkAni mAriSa


06115026a vinivRttAn kurUn dRSTvA pANDavApi svasainikAn

06115026c dUtaizH zIghrAzvasaMyuktair avahAram akArayan


06115027a vinivRtteSu sainyeSu pAramMparyeNa sarvazaH

06115027c vimuktakavacAsH sarve bhISmam Iyur narAdhipAH


06115028a vyupAramya tato yuddhAd yodhAzH zatasahasrazaH

06115028c upatasthur mahAtmAnamM prajApatim ivAmarAH


06115029a te tu bhISmaM samAsAdya zayAnamM bharatarSabham

06115029c abhivAdya vyatiSThanta pANDavAH kurubhiH saha


06115030a atha pANDUn kurUMz caiva praNipatyAgratasH sthitAn

06115030c abhyabhASata dharmAtmA bhISmazH zAnMtanavas tadA


06115031a svAgataM vo mahAbhAgAsH svAgataM vo mahArathAH

06115031c tuSyAmi darzanAc cAhaM yuSmAkam amaropamAH


06115032a abhinandya sa tAn evaM zirasA lambatAbravIt

06115032c ziro me lambate 'tyartham upadhAnamM pradIyatAm


06115033a tato nRpAsH samAjahrus tanUni ca mRdUni ca

06115033c upadhAnAni mukhyAni ncchat tAni pitAmahaH


06115034a abravIc ca naravyAghraH prahasann iva tAn nRpAn

06115034c naitAni vIrazayyAsu yuktarUpANi pArthivAH


06115035a tato vIkSya narazreSTham abhyabhASata pANDavam

06115035c dhanaJMjayanM dIrghabAhuM sarvalokamahAratham


06115036a dhanaJMjaya mahAbAho ziraso me 'sya lambataH

06115036c dIyatAm upadhAnaM vai yad yuktam iha manyase

note: gaGguli


06115037a sa sanMnyasya mahac cApam abhivAdya pitAmaham

06115037c netrAbhyAm azrupUrNAbhyAm idaM vacanam abravIt


06115038a AjJApaya kuruzreSTha sarvazastrabhRtAM vara

06115038c preSyo 'hanM tava durdharSa kriyatAGM kimM pitAmaha


06115039a tam abravIc chAnMtanavazH ziro me tAta lambate

06115039c upadhAnaGM kuruzreSTha phalgunopanayasva me

06115039e zayanasyAnurUpaM hi zIghraM vIra prayaccha me


06115040a tvaM hi pArtha mahAbAho zreSThasH sarvadhanuSmatAm

06115040c kSatradharmasya vettA ca buddhisattvaguNAnvitaH


06115041a phalgunas tu tathety uktvA vyavasAyapurojavaH

06115041c pragRhyAmantrya gANDIvaM zarAMz ca nataparvaNaH


06115042a anumAnya mahAtmAnamM bharatAnAm amadhyamam

06115042c tribhis tIkSNair mahAvegair udagRhNAc chirazH zaraiH


06115043a abhiprAye tu vidite dharmAtmA savyasAcinA

06115043c atuSyad bharatazreSTho bhISmo dharmArthatattvavit

note: line missing?


06115044a upadhAnena dattena pratyanandad dhanaJMjayam

06115044b prAha sarvAn samudvIkSya bharatAn bhAratamM prati

06115044c kuntIputraM yudhAM zreSThaM suhRdAmM prItivardhanam


06115045a anurUpaM zayAnasya pANDavopahitanM tvayA

06115045c yady anyathA pravartethAzH zapeyanM tvAm ahaM ruSA


06115046a evam etan mahAbAho dharmeSu pariniSThitam

06115046c svaptavyaGM kSatriyeNAjau zaratalpagatena vai


06115047a evam uktvA tu bIbhatsuM sarvAMs tAn abravId vacaH

06115047c rAjJaz ca rAjaputrAMz ca pANDavenAbhi saMsthitAn


06115048a zayeyam asyAM zayyAyAM yAvad AvartanaM raveH

06115048c ye tadA pArayiSyanti te mAnM drakSyanti vai nRpAH


06115049a dizaM vaizravaNAkrAntAM yadA gantA divAkaraH

note: kubera son of vizrava is the Lord of the North

06115049c nUnam saptAzvayuktena rathenottamatejasA

06115049e vimokSye 'hanM tadA prANAn suhRdasH supriyAn api


06115050a parikhA khanyatAm atra mamAvasadane nRpAH

note: PAPER 54

06115050c upAsiSye vivasvantam evaM zarazatAcitaH

06115050e upAramadhvaM saGMgrAmAd vairANy utsRjya pArthivAH


06115051a upAtiSThann atho vaidyAzH zalyoddharaNakovidAH

06115051c sarvopakaraNair yuktAH kuzalAs te suzikSitAH


06115052a tAn dRSTvA jAhnavIputraH provAca vacanaM tadA

06115052c dattadeyA visRjyantAmM pUjayitvA cikitsakAH


06115053a evaGMgate na hIdAnIM vaidyaiH kAryam ihAsti me

06115053c kSatradharmaprazastAM hi prApto 'smi paramAGM gatim


06115054a naiSa dharmo mahIpAlAzH zaratalpagatasya me

06115054c etair eva zaraiz cAhanM dagdhavyo 'nte narAdhipAH


06115055a tac chrutvA vacananM tasya putro duryodhanas tava

06115055c vaidyAn visarjayAmAsa pUjayitvA yathArhataH


06115056a tatas te vismayaJM jagmur nAnAjanapadezvarAH

06115056c sthitinM dharme parAnM dRSTvA bhISmasyAmitatejasaH


06115057a upadhAnanM tato dattvA pitus tava janezvara

06115057c sahitAH pANDavAH sarve kuravaz ca mahArathAH


06115058a upagamya mahAtmAnaM zayAnaM zayane zubhe

06115058c te 'bhivAdya tato bhISmaGM kRtvA cAbhipradakSiNam


06115059a vidhAya rakSAmM bhISmasya sarva eva samantataH

06115059c vIrAsH svazibirANy eva dhyAyantaH paramAturAH

06115059e nivezAyAbhyupAgacchan sAyAhne rudhirokSitAH


06115060a niviSTAn pANDavAMz cApi prIyamANAn mahArathAn

06115060c bhISmasya patanAd dhRSTAn upagamya mahAbalaH

06115060e uvAca mAdhavaH kAle dharmaputraM yudhiSThiram


06115061a diSTyA jayasi kauravya diSTyA bhISmo nipAtitaH

06115061c avadhyo mAnuSair eSa satyasanMdho mahArathaH


06115062a atha vA daivataiH pArtha sarvazastrAstrapAragaH

06115062c tvAnM tu cakSurhaNamM prApya dagdho ghoreNa cakSuSA


06115063a evam ukto dharmarAjaH pratyuvAca janArdanam

06115063c tava prasAdAd vijayaH krodhAt tava parAjayaH

06115063e tvaM hi nazH zaraNaGM kRSNa bhaktAnAm abhayaGMkaraH


06115064a anAzcaryo jayas teSAM yeSAnM tvam asi kezava

06115064c rakSitA samare nityanM nityaJM cApi hite rataH

06115064e sarvathA tvAM samAsAdya nAzcaryam iti me matiH


06115065a evam uktaH pratyuvAca smayamAno janArdanaH

06115065c tvayy evaitad yuktarUpaM vacanamM pArthivottama


zreSTho

06114 up 06116