08023 up 08037

manual

08033

note: PAPER 08049

note: gaGguli


08033001 saJMjaya uvAca

08033001a vidArya karNas tAM senAnM dharmarAjam upAdravat

08033001c rathahastyazvapattInAM sahasraiH parivAritaH


08033002a nAnAyudhasahasrANi preSitAny aribhir vRSaH

08033002c chittvA bANazatair ugrais tAn avidhyad asamMbhramaH


08033003a nicakarta zirAMsy eSAmM bAhUn UrUMz ca sarvazaH

08033003c te hatA vasudhAmM petur bhagnAz cAnye vidudruvuH


08033004a draviDAndhraniSAdAs tu punasH sAtyakicoditAH

08033004c abhyardayaJ jighAMsantaH pattayaH karNam Ahave


08033005a te vibAhuzirastrANAH prahatAH karNasAyakaiH

08033005c petuH pRthivyAM yugapac chinnaM zAlavanaM yathA


08033006a evaM yodhazatAny Ajau sahasrANy ayutAni ca

08033006c hatAnIyur mahInM dehair yazasApUrayan dizaH


08033007a atha vaikartanaGM karNaM raNe kruddham ivAntakam

08033007c rurudhuH pANDupAJcAlA vyAdhiM mantrauSadhair iva


08033008a sa tAn pramRdyAbhyapatat punar eva yudhiSThiram

08033008c mantrauSadhikriyAtIto vyAdhir atyulbaNo yathA


08033009a sa rAjagRddhibhI ruddhaH pANDupAJcAlakekayaiH

08033009c nAzakat tAn atikrAntumM mRtyur brahmavido yathA


08033010a tato yudhiSThiraH karNam adUrasthaM nivAritam

08033010c abravIt paravIraghnaH krodhasaMraktalocanaH


08033011a karNa karNa vRthAdRSTe sUtaputra vacazH zRNu

08033011c sadA spardhasi saGMgrAme phalgunena yazasvinA

08033011e tathAsmAn bAdhase nityanM dhArtarASTramate sthitaH


08033012a yad balaM yac ca te vIryamM pradveSo yaz ca pANDuSu

08033012c tat sarvanM darzayasvAdya pauruSamM mahad AsthitaH

08033012e yuddhazraddhAM sa te 'dyAhaM vineSyAmi mahAhave


08033013a evam uktvA mahArAja karNamM pANDusutas tadA

08033013c suvarNapuGkhair dazabhir vivyAdhAyasmayaizH zitaiH


08033014a taM sUtaputro navabhiH pratyavidhyad ariMdamaH

08033014c vatsadantair maheSvAsaH prahasann iva bhArata


08033015a tataH kSurAbhyAM pAJcAlyau cakrarakSau mahAtmanaH

08033015c jaghAna samare zUrazH zaraisH sanMnataparvabhiH


08033016a tAv ubhau dharmarAjasya pravIrau paripArzvataH

08033016c rathAbhyAze cakAzete candrasyeva punarvasU

note: cakAzete misprint for cakAzAte ?


08033017a yudhiSThiraH punaH karNam avidhyat triMzatA zaraiH

08033017c suSeNaM satyasenaJM ca tribhis tribhir atADayat


08033018a zalyanM navatyA vivyAdha trisaptatyA ca sUtajam

08033018c tAMz cAsya goptRRn vivyAdha tribhis tribhir ajihmagaiH


08033019a tataH prahasyAdhirathir vidhunvAnaH sa kArmukam

08033019c bhittvA bhallena rAjAnaM viddhvA SaSTyAnadan mudA


08033020a tataH pravIrAH pANDUnAm abhyadhAvan yudhiSThiram

08033020c sUtaputrAt parIpsantaH karNam abhyardayaJ zaraiH


08033021a sAtyakiz cekitAnaz ca yuyutsuH pANDya eva ca

08033021c dhRSTadyumnazH zikhaNDI ca draupadeyAH prabhadrakAH


08033022a yamau ca bhImasenaz ca zizupAlasya cAtmajaH

08033022c kArUSA matsyazeSAz ca kekayAH kAzikosalAH

note: zeSAs or zUrAs ?

08033022e ete ca tvaritA vIrA vasuSeNam avArayan


08033023a janamejayaz ca pAJcAlyaH karNaM vivyAdha sAyakaiH

08033023c varAhakarNair nArAcair nAlIkair nizitaizH zaraiH

08033023e vatsadantair vipAThaiz ca kSurapraiz caTakAmukhaiH


08033024a nAnApraharaNaiz cograi rathahastyazvasAdinaH

08033024c sarvato 'bhyAdravan karNamM parivArya jighAMsayA


08033025a sa pANDavAnAmM pravaraisH sarvatasH samabhidrutaH

08033025c udairayad brAhmam astraM zaraisH samMpUrayan dizaH


08033026a tatazH zaramahAjvAlo vIryoSmA karNapAvakaH

08033026c nirdahan pANDavavanaJM cAru paryacarad raNe


08033027a sa saMvArya mahAstrANi maheSvAso mahAtmanAm

08033027c prahasya puruSendrasya zaraiz ciccheda kArmukam


08033028a tatasH sanMdhAya navatinM nimeSAn nataparvaNAm

08033028c bibheda kavacaM rAjJo raNe karNazH zitaizH zaraiH


08033029a tad varma hemavikRtaM rarAja nipatat tadA

08033029c savidyudabhraM savituzH ziSTaM vAtahataM yathA


08033030a tad aGgamM puruSendrasya bhraSTavarma vyarocata

08033030c ratnair alaGMkRtanM divyair vyabhranM nizi yathA nabhaH


08033031a sa vivarmA zaraiH pArtho rudhireNa samukSitaH

08033031c kruddhasH sarvAyasIM zaktiJM cikSepAdhirathimM prati


08033032a tAJM jvalantIm ivAkAze zaraiz ciccheda saptabhiH

08033032c sA chinnA bhUmim apatan maheSvAsasya sAyakaiH


08033033a tato bAhvor lalATe ca hRdi caiva yudhiSThiraH

08033033c caturbhis tomaraiH karNaM tADayitvA mudAnadat


08033034a udbhinnarudhiraH karNaH kruddhaH sarpa iva zvasan

08033034c dhvajaJM ciccheda bhallena tribhir vivyAdha pANDavam

08033034e iSudhI cAsya ciccheda rathaJM ca tilazo 'cchinat


08033035a evamM pArtho vyapAyAt sa nihataprArSTisArathiH

note: prArSTi misprint for pArSNi "rear" ?

08033035c azaknuvan pramukhatasH sthAtuGM karNasya durmanAH


08033036a tam abhidrutya rAdheyasH skandhaM saMspRzya pANinA

08033036c abravIt prahasan rAjan kutsayann iva pANDavam


08033037a kathanM nAma kule jAtaH kSatradharme vyavasthitaH

08033037c prajahyAt samare zatrUn prANAn rakSan mahAhave


08033038a na bhavAn kSatradharmeSu kuzalo 'sIti me matiH

08033038c brAhme bale bhavAn yuktasH svAdhyAye yajJakarmaNi


08033039a mA sma yudhyasva kaunteya mA ca vIrAn samAsadaH

08033039c mA cainAn apriyamM brUhi mA ca vraja mahAraNam


08033040a evam uktvA tataH pArthaM visRjya ca mahAbalaH

08033040c nyahanat pANDavIM senAM vajrahasta ivAsurIm

08033040e tataH prAyAd drutaM rAjan vrIDann iva janezvaraH


08033041a atha prayAntaM rAjAnam anvayus te tadAcyutam

08033041c cedipANDavapAJcAlAsH sAtyakiz ca mahArathaH

08033041e draupadeyAs tathA zUrA mAdrIputrau ca pANDavau


08033042a tato yudhiSThirAnIkanM dRSTvA karNaH parAGmukham

08033042c kurubhisH sahito vIraiH pRSThagaiH pRSTham anvayAt


08033043a zaGkhabherIninAdaiz ca kArmukANAJM ca nisvanaiH

08033043c babhUva dhArtarASTrANAM siMhanAdaravas tadA


08033044a yudhiSThiras tu kauravya ratham Aruhya satvaraH

08033044c zrutakIrter mahArAja dRSTavAn karNavikramam


08033045a kAlyamAnamM balanM dRSTvA dharmarAjo yudhiSThiraH

08033045c tAn yodhAn abravIt kruddho hatainaM vai sahasrazaH


08033046a tato rAjJAbhyanujJAtAH pANDavAnAM mahArathAH

08033046c bhImasenamukhAsH sarve putrAMs te pratyupAdravan


08033047a abhavat tumulazH zabdo yodhAnAnM tatra bhArata

08033047c hastyazvarathapattInAM zastrANAJM ca tatas tataH


08033048a uttiSThata praharata praitAbhipatateti ca

08033048c iti bruvANA anyonyaJM jaghnur yodhA raNAjire


08033049a abhracchAyeva tatrAsIc charavRSTibhir ambare

08033049c samAvRttair naravarair nighnadbhir itaretaram


08033050a vipatAkAdhvajacchatrA vyazvasUtAyudhA raNe

08033050c vyaGgAGgAvayavAH petuH kSitau kSINA hatezvarAH

note: hatezvarAH misprint?


08033051a pravarANIva zailAnAM zikharANi dvipottamAH

08033051c sArohA nihatAH petur vajrabhinnA ivAdrayaH


08033052a chinnabhinnaviparyastair varmAlaGMkAravigrahaiH

08033052c sArohAs turagAH petur hatavIrAH sahasrazaH


08033053a vipraviddhAyudhAGgAz ca dviradAzvarathair hatAH

08033053c prativIraiz ca samMmarde pattisaGMghAsH sahasrazaH


08033054a vizAlAyatatAmrAkSaiH padmendusadRzAnanaiH

08033054c zirobhir yuddhazauNDAnAM sarvatasH saMstRtA mahI


08033055a tathA tu vitate vyomni nisvanaM zuzruvur janAH

08033055c vimAnair apsarasHsaGMghair gItavAditranisvanaiH


08033056a hatAn kRttAn abhimukhAn vIrAn vIraisH sahasrazaH

08033056c AropyAropya gacchanti vimAneSv apsarogaNAH


08033057a tad dRSTvA mahad AzcaryamM pratyakSaM svargalipsayA

08033057c prahRSTamanasazH zUrAH kSipraM jagmuH parasparam


08033058a rathino rathibhisH sArdhaJM citraM yuyudhur Ahave

08033058c pattayaH pattibhir nAgA nAgaiH saha hayair hayAH


08033059a evamM pravRtte saGMgrAme gajavAjijanakSaye

08033059c sainye ca rajasA vyApte sve svAJ jaghnuH pare parAn


08033060a kacAkaci babhau yuddhanM dantAdanti nakhAnakhi

08033060c muSTiyuddhanM niyuddhaJM ca dehapApmavinAzanam


08033061a tathA vartati saGMgrAme gajavAjijanakSaye

08033061c narAzvagajadehebhyaH prasRtA lohitApagA

08033061e narAzvagajadehAn sA vyuvAha patitAn bahUn


08033062a narAzvagajasamMbAdhe narAzvagajasAdinAm

08033062c lohitodA mahAghorA nadI lohitakardamA

08033062e narAzvagajadehAn sA vahantI bhIrubhISaNI


08033063a tasyAH paramapAraM ca vrajanti vijayaiSiNaH

08033063c gAdhena ca plavantaz ca nimajjyonmajjya cApare


08033064a te tu lohitadigdhAGgA raktavarmAyudhAmbarAH

08033064c sasnus tasyAmM papuz cAsRG mamluz ca bharatarSabha


08033065a rathAn azvAn narAn nAgAn AyudhAbharaNAni ca

08033065c vasanAny atha varmANi hanyamAnAn hatAn api

08033065e bhUmiGM khanM dyAnM dizaz caiva prAyaH pazyAma lohitam


08033066a lohitasya tu gandhena sparzena ca rasena ca

08033066c rUpeNa cAtiriktena zabdena ca visarpatA

08033066e viSAdasH sumahAn AsIt prAyasH sainyasya bhArata


08033067a tat tu viprahataM sainyamM bhImasenamukhais tava

08033067c bhUyasH samAdravan vIrAsH sAtyakipramukhA rathAH


08033068a teSAm ApatatAM vegam aviSahya mahAtmanAm

08033068c putrANAnM te mahat sainyam AsId rAjan parAGmukham


08033069a tat prakIrNarathAzvebhanM naravAjisamAkulam

08033069c vidhvastacarmakavacamM praviddhAyudhakArmukam


08033070a vyadravat tAvakaM sainyaM loDyamAnaM samantataH

08033070c siMhArditamM mahAraNye yathA gajakulanM tathA


cakAzete
hatezvarAs
nimajjya
paramapAram
prArSTi
prahatAs
prajahyAd
unmajjya
viprahatam

08023 up 08037