08050 up 08052

manual

08051

note: gaGguli


08051001 saJMjaya uvAca

08051001a tataH punar ameyAtmA kezavo 'rjunam abravIt

08051001c kRtasaGMkalpam AyAntaM vadhe karNasya sarvazaH


08051002a adya saptadazAhAni vartamAnasya bhArata

08051002c vinAzasyAtighorasya naravAraNavAjinAm


08051003a bhUtvA hi vipulA senA tAvakAnAmM paraisH saha

08051003c anyonyaM samare prApya kiJMcic cheSA vizAmM pate


08051004a bhUtvA hi kauravAH pArtha prabhUtagajavAjinaH

08051004c tvAM vai zatruM samAsAdya vinaSTA raNamUrdhani


08051005a ete ca sarve pAJcAlAsH sRJjayAz ca sahAnvayAH

08051005c tvAM samAsAdya durdharSamM pANDavAz ca vyavasthitAH


08051006a pAJcAlaiH pANDavair matsyaiH kArUSaiz cedikekayaiH

08051006c tvayA guptair amitraghna kRtazH zatrugaNakSayaH


08051007a ko hi zakto raNe jetuGM kauravAMs tAta saGMgatAn

08051007c anyatra pANDavAn yuddhe tvayA guptAn mahArathAn


08051008a tvaM hi zakto raNe jetuM sasurAsuramAnuSAn

08051008c trIl~ lokAn samam udyuktAn kimM punaH kauravaM balam


08051009a bhagadattaM hi rAjAnaGM ko 'nyazH zaktas tvayA vinA

08051009c jetumM puruSazArdUla yo 'pi syAd vAsavopamaH


08051010a tathemAM vipulAM senAGM guptAmM pArtha tvayAnagha

08051010c na zekuH pArthivAH sarve cakSurbhir abhivIkSitum


08051011a tathaiva satatamM pArtha rakSitAbhyAnM tvayA raNe

08051011c dhRSTadyumnazikhaNDibhyAmM bhISmadroNau nipAtitau


08051012a ko hi zakto raNe pArtha pAJcAlAnAmM mahArathau

08051012c bhISmadroNau yudhA jetuM zakratulyaparAkramau


08051013a ko hi zAnMtanavaM saGMkhye droNaM vaikartanaGM kRpam

08051013c drauNiJM ca saumadattiJM ca kRtavarmANam eva ca

08051013e saindhavamM madrarAjaJM ca rAjAnaJM ca suyodhanam


08051014a vIrAn kRtAstrAn samare sarvAn evAnivartinaH

08051014c akSauhiNIpatIn ugrAn saMrabdhAn yuddhadurmadAn


08051015a zreNyaz ca bahulAH kSINAH pradIrNAzvarathadvipAH

08051015c nAnAjanapadAz cogrAH kSatriyANAm amarSiNAm


08051016a govAsadAsamIyAnAM vasAtInAJM ca bhArata

08051016c prAcyAnAM vATadhAnAnAmM bhojAnAJM cApi mAninAm


08051017a udIrNAzvagajA senA brahmakSatrasya bhArata

08051017c tvAM samAsAdya nidhanaGM gatAsH sAzvarathadvipAH


08051018a ugrAz ca krUrakarmANas tukhArA yavanAH khazAH

08051018c dArvAbhisArA daradAzH zakA ramaThataGgaNAH


08051019a andhrakAz ca pulindAz ca kirAtAz cogravikramAH

08051019c mlecchAz ca pArvatIyAz ca sAgarAnUpavAsinaH

08051019e saMrambhiNo yuddhazauNDA balino daNDapANayaH


08051020a ete suyodhanasyArthe saMrabdhAH kurubhiH saha

08051020c na zakyA yudhi nirjetunM tvad anyena paranMtapa


08051021a dhArtarASTram udagraM hi vyUDhanM dRSTvA mahAbalam

08051021c yasya tvanM na bhaves trAtA pratIyAt ko nu mAnavaH


08051022a tat sAgaram ivoddhUtaM rajasA saMvRtamM balam

08051022c vidArya pANDavaiH kruddhais tvayA guptair hataM vibho


08051023a mAgadhAnAm adhipatir jayatseno mahAbalaH

08051023c adya saptaiva cAhAni hatasH saGMkhye 'bhimanyunA


08051024a tato daza sahasrANi gajAnAmM bhImakarmaNAm

08051024c jaghAna gadayA bhImas tasya rAjJaH paricchadam

08051024e tato 'nye 'pi hatA nAgA rathAz ca zatazo balAt


08051025a tad evaM samare tAta vartamAne mahAbhaye

08051025c bhImasenaM samAsAdya tvAJM ca pANDava kauravAH

08051025e savAjirathanAgAz ca mRtyulokam ito gatAH


08051026a tathA senAmukhe tatra nihate pArtha pANDavaiH

08051026c bhISmaH prAsRjad ugrANi zaravarSANi mAriSa


08051027a sa cedikAzipAJcAlAn karUSAn matsyakekayAn

08051027c zaraiH pracchAdya nidhanam anayat paruSAstravit


08051028a tasya cApacyutair bANaiH paradehavidAraNaiH

08051028c pUrNam AkAzam abhavad rukmapuGkhair ajihmagaiH

08051028e hanyAd rathasahasrANi ekaikenaiva muSTinA

08051028g lakSanM naradvipAn hatvA sametAn sa mahAbalAn


08051029a gatyA dazamyA te gatvA jaghnur vAjirathadvipAn

08051029c hitvA navagatIr duSTAsH sa bANAn Ahave 'tyajat


08051030a dinAni daza bhISmeNa nighnatA tAvakamM balam

08051030c zUnyAH kRtA rathopasthA hatAz ca gajavAjinaH


08051031a darzayitvAtmano rUpaM rudropendrasamaM yudhi

08051031c pANDavAnAm anIkAni pravigAhya vyazAtayat


08051032a vinighnan pRthivIpAlAMz cedipAJcAlakekayAn

08051032c vyadahat pANDavIM senAnM narAzvagajasaGMkulAm


08051033a majjantam aplave mandam ujjihIrSusH suyodhanam

08051033c tathA carantaM samare tapantam iva bhAskaram

08051033e na zekusH sRJjayA draSTunM tathaivAnye mahIkSitaH


08051034a vicarantanM tathA tanM tu saGMgrAme jitakAzinam

08051034c sarvodyogena sahasA pANDavAsH samupAdravan


08051035a sa tu vidrAvya samare pANDavAn sRJjayAn api

08051035c eka eva raNe bhISma ekavIratvam AgataH


08051036a taM zikhaNDI samAsAdya tvayA gupto mahAratham

08051036c jaghAna puruSavyAghraM zaraisH sanMnataparvabhiH


08051037a sa eSa patitazH zete zaratalpe pitAmahaH

08051037c tvAmM prApya puruSavyAghra vRtraH prApyeva vAyasam


08051038a droNaH paJca dinAny ugro vidhamya ripuvAhinIH

08051038c kRtvA vyUhamM mahAyuddhe pAtayitvA mahArathAn


08051039a jayadrathasya samare kRtvA rakSAmM mahArathaH

08051039c antakapratimaz cogrAM rAtriM yuddhvAdahat prajAH


08051040a adyeti dve dine vIro bhAradvAjaH pratApavAn

08051040c dhRSTadyumnaM samAsAdya sa gataH paramAM gatim


08051041a yadi caiva parAn yuddhe sUtaputramukhAn rathAn

08051041c nAvArayiSyasH saGMgrAme na sma droNo vyanaGkSyata


08051042a bhavatA tu balaM sarvanM dhArtarASTrasya vAritam

08051042c tato droNo hato yuddhe pArSatena dhanaJMjaya


08051043a ka ivAnyo raNe kuryAt tvad anyaH kSatriyo yudhi

08051043c yAdRzanM te kRtamM pArtha jayadrathavadhamM prati


08051044a nivArya senAmM mahatIM hatvA zUrAMz ca pArthivAn

08051044c nihatasH saindhavo rAjA tvayAstrabalatejasA


08051045a AzcaryaM sindhurAjasya vadhaJM jAnanti pArthivAH

08051045c anAzcaryaM hi tat tvattas tvaM hi pArtha mahArathaH


08051046a tvAM hi prApya raNe kSatram ekAhAd iti bhArata

08051046c tapyamAnam asaMyuktanM na bhaved iti me matiH


08051047a seyamM pArtha camUr ghorA dhArtarASTrasya saMyuge

08051047c hatA sasarvavIrA hi bhISmadroNau yadA hatau


08051048a zIrNapravarayodhAdya hatavAjinaradvipA

08051048c hInA sUryendunakSatrair dyaur ivAbhAti bhAratI


08051049a vidhvastA hi raNe pArtha seneyamM bhImavikramAt

08051049c AsurIva purA senA zakrasyeva parAkramaiH


08051050a teSAM hatAvaziSTAs tu paJca santi mahArathAH

08051050c azvatthAmA kRtavarmA karNo madrAdhipaH kRpaH


08051051a tAMs tvam adya naravyAghra hatvA paJca mahArathAn

08051051c hatAmitraH prayacchorvIM rAjJaH sadvIpapattanAm


08051052a sAkAzajalapAtAlAM saparvatamahAvanAm

08051052c prApnotv amitavIryazrIr adya pArtho vasunMdharAm


08051053a etAmM purA viSNur iva hatvA daiteyadAnavAn

08051053c prayaccha medinIM rAjJe zakrAyeva yathA hariH


08051054a adya modantu pAJcAlA nihateSv ariSu tvayA

08051054c viSNunA nihateSv eva dAnaveyeSu devatAH


08051055a yadi vA dvipadAM zreSTha droNamM mAnayato gurum

08051055c azvatthAmni kRpA te 'sti kRpe cAcAryagauravAt


08051056a atyantopacitAn vA tvamM mAnayan bhrAtRbAndhavAn

08051056c kRtavarmANam AsAdya na neSyasi yamakSayam


08051057a bhrAtaramM mAtur AsAdya zalyamM madrajanAdhipam

08051057c yadi tvam aravindAkSa dayAvAn na jighAMsasi


08051058a imamM pApamatiGM kSudram atyantamM pANDavAn prati

08051058c karNam adya narazreSTha jahy Azu nizitaizH zaraiH


08051059a etat te sukRtaGM karma nAtra kiJM cin na yujyate

08051059c vayam apy atra jAnImo nAtra doSo 'sti kaz cana


08051060a dahane yat saputrAyA nizi mAtus tavAnagha

08051060c dyUtArthe yac ca yuSmAsu prAvartata suyodhanaH

08051060e tatra sarvatra duSTAtmA karNo mUlam ihArjuna


08051061a karNAd dhi manyate trANanM nityam eva suyodhanaH

08051061c tato mAm api saMrabdho nigrahItumM pracakrame


08051062a sthirA buddhir narendrasya dhArtarASTrasya mAnada

08051062c karNaH pArthAn raNe sarvAn vijeSyati na saMzayaH


08051063a karNam Azritya kaunteya dhArtarASTreNa vigrahaH

08051063c rocito bhavatA sArdhaJM jAnatApi balanM tava


08051064a karNo hi bhASate nityam ahamM pArthAn samAgatAn

08051064c vAsudevaM sarAjAnaM vijeSyAmi mahAraNe


08051065a protsAhayan durAtmAnanM dhArtarASTraM sudurmatiH

08051065c samitau garjate karNas tam adya jahi bhArata


08051066a yac ca yuSmAsu pApaM vai dhArtarASTraH prayuktavAn

08051066c tatra sarvatra duSTAtmA karNaH pApamatir mukham


08051067a yac ca tad dhArtarASTrANAGM krUraiSH SaDbhir mahArathaiH

08051067c apazyanM nihataM vIraM saubhadram RSabhekSaNam


08051068a droNadrauNikRpAn vIrAn kampayanto mahArathAn

08051068c nirmanuSyAMz ca mAtaGgAn virathAMz ca mahArathAn


08051069a vyazvArohAMz ca turagAn pattIn vyAyudhajIvitAn

08051069c kurvantam RSabhaskandhaGM kuruvRSNiyazaskaram


08051070a vidhamantam anIkAni vyathayantamM mahArathAn

08051070c manuSyavAjimAtaGgAn prahiNvantaM yamakSayam


08051071a zaraisH saubhadram AyAntanM dahantam iva vAhinIm

08051071c tan me dahati gAtrANi sakhe satyena te zape


08051072a yat tatrApi ca duSTAtmA karNo 'bhyadruhyata prabho

08051072c azaknuvaMz cAbhimanyoH karNaH sthAtuM raNe 'grataH


08051073a saubhadrazaranirbhinno visaJMjJazH zoNitokSitaH

08051073c nizHzvasan krodhasanMdIpto vimukhasH sAyakArditaH


08051074a apayAnakRtotsAho nirAzaz cApi jIvite

08051074c tasthau suvihvalasH saGMkhye prahArajanitazramaH


08051075a atha droNasya samare tat kAlasadRzanM tadA

08051075c zrutvA karNo vacaH krUraM tataz ciccheda kArmukam


08051076a tataz chinnAyudhanM tena raNe paJca mahArathAH

08051076c sa caiva nikRtiprajJaH prAvadhIc charavRSTibhiH


08051077a yac ca karNo 'bravIt kRSNAM sabhAyAmM paruSaM vacaH

08051077c pramukhe pANDaveyAnAGM kurUNAJM ca nRzaMsavat


08051078a vinaSTAH pANDavAH kRSNe zAzvataM narakaM gatAH

08051078c patim anyamM pRthuzroNi vRNISva mitabhASiNi


08051079a lekhAbhru dhRtarASTrasya dAsI bhUtvA nivezanam

08051079c pravizArAlapakSmAkSi na santi patayas tava


08051080a ity uktavAn adharmajJas tadA paramadurmatiH

08051080c pApaH pApaM vacaH karNaH zRNvatas tava bhArata


08051081a tasya pApasya tad vAkyaM suvarNavikRtAzH zarAH

08051081c zamayantu zilAdhautAs tvayAstA jIvitacchidaH


08051082a yAni cAnyAni duSTAtmA pApAni kRtavAMs tvayi

08051082c tAny adya jIvitaJM cAsya zamayantu zarAs tava


08051083a gANDIvaprahitAn ghorAn adya gAtraisH spRzaJ zarAn

08051083c karNasH smaratu duSTAtmA vacananM droNabhISmayoH


08051084a suvarNapuGkhA nArAcAzH zatrughnA vaidyutaprabhAH

08051084c tvayAstAs tasya marmANi bhittvA pAsyanti zoNitam


08051085a ugrAs tvadbhujanirmuktA marma bhittvA zitAzH zarAH

08051085c adya karNamM mahAvegAH preSayantu yamakSayam

note: paper 95


08051086a adya hAhAkRtA dInA viSaNNAs tvaccharArditAH

08051086c prapatantaM rathAt karNamM pazyantu vasudhAdhipAH


08051087a adya svazoNite magnaM zayAnamM patitamM bhuvi

08051087c apaviddhAyudhaGM karNamM pazyantu suhRdo nijAH


08051088a hastikakSyo mahAn asya bhallenonmathitas tvayA

08051088c prakampamAnaH patatu bhUmAv Adhirather dhvajaH


08051089a tvayA zarazataiz chinnaM rathaM hemavibhUSitam

08051089c hatayodhaM samutsRjya bhItazH zalyaH palAyatAm


08051090a tatasH suyodhano dRSTvA hatam AdhirathinM tvayA

08051090c nirAzo jIvite tv adya rAjye caiva dhanaJMjaya


08051091a ete dravanti pAJcAlA vadhyamAnAzH zitaizH zaraiH

08051091c karNena bharatazreSTha pANDavAn ujjihIrSavaH


08051092a pAJcAlAn draupadeyAMz ca dhRSTadyumnazikhaNDinau

08051092c dhRSTadyumnatanUjAMz ca zatAnIkaJM ca nAkulim


08051093a nakulaM sahadevaJM ca durmukhaJM janamejayam

note: PAPER 104

08051093c sudharmANaM sAtyakiJM ca viddhi karNavazaGM gatAn


08051094a abhyAhatAnAGM karNena pAJcAlAnAmM mahAraNe

08051094c zrUyate ninado ghoras tvadbandhUnAmM paranMtapa


08051095a na tv eva bhItAH pAJcAlAH kathaM cit syuH parAGmukhAH

08051095c na hi mRtyumM maheSvAsA gaNayanti mahArathAH


08051096a ya ekaH pANDavIM senAM zaraughaiH samaveSTayat

08051096c taM samAsAdya pAJcAlA bhISmanM nAsan parAGmukhAH


08051097a tathA jvalantam astrAgniGM guruM sarvadhanuSmatAm

08051097c nirdahantaM samArohan durdharSanM droNam ojasA


08051098a te nityam uditA jetuM yuddhe zatrUn arinMdamAH

08051098c na jAtv Adhirather bhItAH pAJcAlAH syuH parAGmukhAH


08051099a teSAm ApatatAM zUraH pAJcAlAnAM tarasvinAm

08051099c Adatte 'sUJ zaraiH karNaH pataMgAnAm ivAnalaH


08051100a tAMs tathAbhimukhAn vIrAn mitrArthe tyaktajIvitAn

08051100c kSayanM nayati rAdheyaH pAJcAlAJ zatazo raNe


08051101a astraM hi rAmAt karNena bhArgavAd RSisattamAt

08051101c yad upAttamM purA ghoranM tasya rUpam udIryate


08051102a tApanaM sarvasainyAnAGM ghorarUpaM sudAruNam

08051102c samAvRtya mahAsenAJM jvalati svena tejasA


08051103a ete caranti saGMgrAme karNacApacyutAzH zarAH

08051103c bhramarANAm iva vrAtAs tApayantasH sma tAvakAn


08051104a ete caranti pAJcAlA dikSu sarvAsu bhArata

08051104c karNAstraM samare prApya durnivAram anAtmabhiH


08051105a eSa bhImo dRDhakrodho vRtaH pArtha samantataH

08051105c sRJjayair yodhayan karNamM pIDyate sma zitaizH zaraiH


08051106a pANDavAn sRJjayAMz caiva pAJcAlAMz caiva bhArata

08051106c hanyAd upekSitaH karNo rogo deham ivAtataH


08051107a nAnyanM tvatto 'bhipazyAmi yodhaM yaudhiSThire bale

08051107c yasH samAsAdya rAdheyaM svastimAn Avrajed gRham


08051108a tam adya nizitair bANair nihatya bharatarSabha

08051108c yathApratijJamM pArtha tvaGM kRtvA kIrtim avApnuhi


08051109a tvaM hi zakto raNe jetuM sakarNAn api kauravAn

08051109c nAnyo yudhi yudhAM zreSTha satyam etad bravImi te


08051110a etat kRtvA mahat karma hatvA karNamM mahAratham

08051110c kRtArthasH saphalaH pArtha sukhI bhava narottama


dazamyA

08050 up 08052