09029 up 09031

manual

09030

note: gaGguli


09030001 saJMjaya uvAca

09030001a tatas teSv apayAteSu ratheSu triSu pANDavAH

09030001c taM hradamM pratyapadyanta yatra duryodhano 'bhavat


09030002a AsAdya ca kuruzreSTha tadA dvaipAyanahradam

09030002c stambhitanM dhArtarASTreNa dRSTvA taM salilAzayam

09030002e vAsudevam idaM vAkyam abravIt kurunandanaH


09030003a pazyemAnM dhArtarASTreNa mAyAm apsu prayojitAm

09030003c viSTabhya salilaM zete nAsya mAnuSato bhayam


09030004a daivImM mAyAm imAGM kRtvA salilAntargato hy ayam

09030004c nikRtyA nikRtiprajJo na me jIvan vimokSyate


09030005a yady asya samare sAhyaGM kurute vajrabhRt svayam

09030005c tathApy enaM hataM yuddhe loko drakSyati mAdhava


09030006 zrIvAsudeva uvAca

09030006a mAyAvina imAmM mAyAmM mAyayA jahi bhArata

09030006c mAyAvI mAyayA vadhyasH satyam etad yudhiSThira


09030007a kriyAbhyupAyair bahulair mAyAm apsu prayojya ha

09030007c jahi tvamM bharatazreSTha pApAtmAnaM suyodhanam


09030008a kriyAbhyupAyair indreNa nihatA daityadAnavAH

09030008c kriyAbhyupAyair bahubhir balir baddho mahAtmanA


09030009a kriyAbhyupAyaiH pUrvaM hi hiraNyAkSo mahAsuraH

09030009c hiraNyakazipuz caiva kriyayaiva niSUditau

09030009e vRtraz ca nihato rAjan kriyayaiva na saMzayaH


09030010a tathA paulastyatanayo rAvaNo nAma rAkSasaH

09030010c rAmeNa nihato rAjan sAnubandhasH sahAnugaH

09030010e kriyayA yogam AsthAya tathA tvam api vikrama


09030011a kriyAbhyupAyair nihato mayA rAjan purAtane

09030011c tArakaz ca mahAdaityo vipracittiz ca vIryavAn


09030012a vAtApir ilvalaz caiva trizirAz ca tathA vibho

09030012c sundopasundAv asurau kriyayaiva niSUditau


09030013a kriyAbhyupAyair indreNa tridivamM bhujyate vibho

09030013c kriyA balavatI rAjan nAnyat kiJM cid yudhiSThira


09030014a daityAz ca dAnavAz caiva rAkSasAH pArthivAs tathA

09030014c kriyAbhyupAyair nihatAH kriyAM tasmAt samAcara


09030015 saJMjaya uvAca

09030015a ity ukto vAsudevena pANDavasH saMzitavrataH

09030015c jalasthanM tamM mahArAja tava putramM mahAbalam

09030015e abhyabhASata kaunteyaH prahasann iva bhArata


09030016a suyodhana kimartho 'yam Arambho 'psu kRtas tvayA

09030016c sarvaGM kSatraGM ghAtayitvA svakulaJM ca vizAmM pate


09030017a jalAzayamM praviSTo 'dya vAJchaJ jIvitam AtmanaH

09030017c uttiSTha rAjan yudhyasva sahAsmAbhisH suyodhana


09030018a sa ca darpo narazreSTha sa ca mAnaH kva te gataH

09030018c yas tvaM saMstabhya salilamM bhIto rAjan vyavasthitaH


09030019a sarve tvAM zUra ity eva janA jalpanti saMsadi

09030019c vyarthanM tad bhavato manye zauryaM salilazAyinaH


09030020a uttiSTha rAjan yudhyasva kSatriyo 'si kulodbhavaH

09030020c kauraveyo vizeSeNa kule janma ca saMsmara


09030021a sa kathaGM kaurave vaMze prazaMsaJ janma cAtmanaH

09030021c yuddhAd bhItas tatas toyamM pravizya pratitiSThasi


09030022a ayuddham avyavasthAnanM naiSa dharmasH sanAtanaH

09030022c anAryajuSTam asvargyaM raNe rAjan palAyanam


09030023a kathamM pAram agatvA hi yuddhe tvaM vai jijIviSuH

note: for jijIgiSuH ?

09030023c imAn nipatitAn dRSTvA putrAn bhrAtRRn pitRRMs tathA


09030024a samMbandhino vayasyAMz ca mAtulAn bAndhavAMs tathA

09030024c ghAtayitvA kathanM tAta hrade tiSThasi sAmMpratam


09030025a zUramAnI na zUras tvamM mithyA vadasi bhArata

09030025c zUro 'ham iti durbuddhe sarvalokasya zRNvataH


09030026a na hi zUrAH palAyante zatrUn dRSTvA kathaM cana

09030026c brUhi vA tvaM yayA dhRtyA zUra tyajasi saGMgaram


09030027a sa tvam uttiSTha yudhyasva vinIya bhayam AtmanaH

09030027c ghAtayitvA sarvasainyamM bhrAtRRMz caiva suyodhana


09030028a nedAnIJM jIvite buddhiH kAryA dharmacikIrSayA

09030028c kSatradharmam apAzritya tvadvidhena suyodhana


09030029a yat tat karNam upAzritya zakuniJM cApi saubalam

09030029c amartya iva samMmohAt tvam AtmAnanM na buddhavAn


09030030a tat pApaM sumahat kRtvA pratiyudhyasva bhArata

09030030c kathaM hi tvadvidho mohAd rocayeta palAyanam


09030031a kva te tat pauruSaM yAtaGM kva ca mAnasH suyodhana

09030031c kva ca vikrAntatA yAtA kva ca visphUrjitamM mahat


09030032a kva te kRtAstratA yAtA kiJM ca zeSe jalAzaye

09030032c sa tvam uttiSTha yudhyasva kSatradharmeNa bhArata


09030033a asmAn vA tvamM parAjitya prazAdhi pRthivIm imAm

09030033c atha vA nihato 'smAbhir bhUmau svapsyasi bhArata


09030034a eSa te prathamo dharmasH sRSTo dhAtrA mahAtmanA

09030034c taGM kuruSva yathAtathyaM rAjA bhava mahAratha

note: line missing


09030035 duryodhana uvAca

09030035a naitac citramM mahArAja yad bhIH prANinam Avizet

09030035c na ca prANabhayAd bhIto vyapayAto 'smi bhArata


09030036a arathaz cAniSaGgI ca nihataH pArSNisArathiH

09030036c ekaz cApy agaNasH saGMkhye pratyAzvAsam arocayam


09030037a na prANahetor na bhayAn na viSAdAd vizAmM pate

09030037c idam ambhaH praviSTo 'smi zramAt tv idam anuSThitam


09030038a tvaJM cAzvasihi kaunteya ye cApy anugatAs tava

09030038c aham utthAya vasH sarvAn pratiyotsyAmi saMyuge


09030039 yudhiSThira uvAca

09030039a AzvastA eva sarve sma ciranM tvAmM mRgayAmahe

09030039c tad idAnIM samuttiSTha yudhyasveha suyodhana


09030040a hatvA vA samare pArthAn sphItaM rAjyam avApnuhi

09030040c nihato vA raNe 'smAbhir vIralokam avApsyasi


09030041 duryodhana uvAca

09030041a yadarthaM rAjyam icchAmi kurUNAGM kurunandana

09030041c ta ime nihatAsH sarve bhrAtaro me janezvara


09030042a kSINaratnAJM ca pRthivIM hatakSatriyapuGMgavAm

09030042c nAbhyutsahAmy ahamM bhoktuM vidhavAm iva yoSitam


09030043a adyApi tv aham AzaMse tvAM vijetuM yudhiSThira

09030043c bhaGktvA pAJcAlapANDUnAm utsAhamM bharatarSabha


09030044a na tv idAnIm ahamM manye kAryaM yuddhena karhi cit

09030044c droNe karNe ca saMzAnte nihate ca pitAmahe


09030045a astv idAnIm iyaM rAjan kevalA pRthivI tava

09030045c asahAyo hi ko rAjA rAjyam icchet prazAsitum


09030046a suhRdas tAdRzAn hitvA putrAn bhrAtRRn pitRRn api

09030046c bhavadbhiz ca hRte rAjye ko nu jIveta mAdRzaH


09030047a ahaM vanaGM gamiSyAmi hy ajinaiH prativAsitaH

09030047c ratir hi nAsti me rAjye hatapakSasya bhArata


09030048a hatabAndhavabhUyiSThA hatAzvA hatakuJjarA

09030048c eSA te pRthivI rAjan bhuGkSvainAM vigatajvaraH


09030049a vanam eva gamiSyAmi vasAno mRgacarmaNI

09030049c na hi me nirjitasyAsti jIvite 'dya spRhA vibho


09030050a gaccha tvamM bhuGkSva rAjendra pRthivInM nihatezvarAm

09030050c hatayodhAnM naSTaratnAGM kSINavaprAM yathAsukham

note: lines missing


09030051 yudhiSThira uvAca

09030051a ArtapralApAn mA tAta salilasthaH prabhASathAH

09030051c naitan manasi me rAjan vAzitaM zakuner iva


09030052a yadi cApi samarthasH syAs tvanM dAnAya suyodhana

09030052c nAham iccheyam avaninM tvayA dattAmM prazAsitum


09030053a adharmeNa na gRhNIyAnM tvayA dattAmM mahIm imAm

09030053c na hi dharmasH smRto rAjan kSatriyasya pratigrahaH


09030054a tvayA dattAnM na ceccheyamM pRthivIm akhilAm aham

09030054c tvAnM tu yuddhe vinirjitya bhoktAsmi vasudhAm imAm


09030055a anIzvaraz ca pRthivIGM kathanM tvanM dAtum icchasi

09030055c tvayeyamM pRthivI rAjan kinM na dattA tadaiva hi


09030056a dharmato yAcamAnAnAM zamArthaJM ca kulasya naH

09030056c vArSNeyamM prathamaM rAjan pratyAkhyAya mahAbalam


09030057a kim idAnInM dadAsi tvaGM ko hi te cittavibhramaH

09030057c abhiyuktas tu ko rAjA dAtum icched dhi medinIm


09030058a na tvam adya mahInM dAtum IzaH kauravanandana

09030058c AcchettuM vA balAd rAjan sa kathanM dAtum icchasi

09030058e mAnM tu nirjitya saGMgrAme pAlayemAM vasunMdharAm


09030059a sUcyagreNApi yad bhUmer api dhrIyeta bhArata

note: dhriyati very weird verb for "it is supported", long I likely mc

09030059c tanmAtram api no mahyanM na dadAti purA bhavAn


09030060a sa kathamM pRthivIm etAmM pradadAsi vizAmM pate

09030060c sUcyagranM nAtyajaH pUrvaM sa kathaM tyajasi kSitim


09030061a evam aizvaryam AsAdya prazAsya pRthivIm imAm

09030061c ko hi mUDho vyavasyeta zatror dAtuM vasunMdharAm


09030062a tvanM tu kevalamaurkhyeNa vimUDho nAvabudhyase

09030062c pRthivInM dAtukAmo 'pi jIvitenAdya mokSyase


09030063a asmAn vA tvamM parAjitya prazAdhi pRthivIm imAm

09030063c atha vA nihato 'smAbhir vraja lokAn anuttamAn


09030064a Avayor jIvato rAjan mayi ca tvayi ca dhruvam

09030064c saMzayasH sarvabhUtAnAM vijaye no bhaviSyati


09030065a jIvitanM tava duSprajJa mayi samMprati vartate

09030065c jIvayeyanM tv ahaGM kAmanM na tu tvaJM jIvituGM kSamaH


09030066a dahane hi kRto yatnas tvayAsmAsu vizeSataH

09030066c AzIviSair viSaiz cApi jale cApi pravezanaiH

09030066e tvayA vinikRtA rAjan rAjyasya haraNena ca


09030067a etasmAt kAraNAt pApa jIvitanM te na vidyate

09030067c uttiSThottiSTha yudhyasva tat te zreyo bhaviSyati


09030068 saJMjaya uvAca

09030068a evanM tu vividhA vAco jayayuktAH punaH punaH

09030068c kIrtayanti sma te vIrAs tatra tatra janAdhipa


dhrIyeta

09029 up 09031